10-بر چه کسانی روزه واجب نیست؟ همه مراجع:بر چند دسته روزه واجب نیست: 1-پیرمرد و پیرزنی که روزه گرفتن برای آن مشقّت دارد. 2-زن بارداری که روزه برای حمل یا خودش ضرر داشته باشد. 3- زن شیردهی که روزه برای بچه یا خودش ضرر داشته باشد. 4-بیماری که گرفتن روزه برای او ضرر دارد.. 5-کسی که بیماری دارد زیاد تشنه می شود. 6-کسی که به سن بلوغ نرسیده باشد. 7-زنی که خون حیض و نفاس دیده است. 8-کسی که به مسافرت می رود وقصد اقامت 10روز را نمی کند. 9-کسی که به جهت بنیه گرفتن روزه برای او مشقّت دارد. 10-کسی که بی هوش است یا در کما به سر میبرد. 11-دیوانگان. نیت روزه

پرسش 11- نیت روزه چگونه است؟ همه مراجع:نیت روزه یعنی شخص تصمیم داشته باشد برای انجام فرمان خداوند از اذان صبح تا اذان مغرب کاری را که روزه را باطل کند انجام ندهدو لازم نیست آن را به زبان بیاورد.

پرسش 12- ابتدا و انتهای نیت روزه از چه زمانی آغاز می شود؟ همه مراجع:نیت برای روزه ماه رمضان ونذر معین،از اول شب تا اذان صبح و برای روزه غیر معین(مانند روزه قضا ونذر مطلق)،از اول شب تا ظهر روز بعد است. نیت روزه مستحبی ،از اول شب شروع شده و تمام روز تا موقعی که به اندازه نیّت کردن به مغرب وقت مانده باشد ادامه دارد.

پرسش13-شب،قصد گرفتن روزه داشتم ،اما سحر بیدار نشدم تا نیت کنم.نزدیک آفتاب از خواب بیدار شدم،ایا روزه ام صحیح است؟ همه مراجع:اگر آنچه روزه را باطل می کند،انجام نداده اید،روزه صحیح است. نیت آخر شعبان

پرسش14-نمی دانم فردا اول رمضان است یا آخر شعبان،آیا گرفتن روزه واجب است؟به چه نیت روزه بگیرم؟ همه مراجع:خیر،گرفتن روزه آن روز واجب نیست؛ولی اگر بخواهید روزه بگیرید،نمی توانید به نیت ماه رمضان بگیرید؛بلکه باید به نیت ماه شعبان یا روزه قضا-اگر به ذمه دارید-ومانند آن روزه بگیرید وچنانچه بعد معلوم شود،ماه رمضان بوده،از رمضهن محسوب می شود واگر در اثنای روز بفهمید،باید فوری نیت خود را به روزه ماه رمضان بر گردانید. نیت ماه رمضان

پرسش 15-در ماه رمضان باید برای هر روز نیت کرد،یا اینکه یک نیت در اول ماه کافی است؟ همه مراجع:اگر شب اول ماه رمضان نیت کند که یک ماه روزه بگیرد،کافی است؛ولی بهتر است(احتیاط مستحب)در هر شب ماه رمضان،برای روزه فردای آن نیز ،نیت کند. فراموشی نیت روزه

پرسش 16-اگر شب اول ماه رمضان،نیت روزه را فراموش کند وپیش از ظهر یادش بیاید،تکلیف روزه او چیست؟ همه مراجع (به جز تبریزی ووحید):اگر مبطلات روزه را مرتکب نشده،باید نیت کند وروزه او صحیح است واگر یکی از آنها را مرتکب شده،روزه او باطل است؛ولی[به احترام ماه رمضان]باید تا اذان مغرب،از کاری که روزه را باطل می کند، خودداری وبعد از ماه رمضان،آن روز را قضا کند. آیات عظام تبریزی ووحید:اگر مبطلات روزه را مرتکب نشدهفباید نیت کند وروزه بگیرد وبنا بر احتیاط واجب بعد از ماه رمضان نیز قضا نماید واگر یکی از آنها را مرتکب شده،روزه اش باطل است؛ولی [به احترام ماه رمضان]باید تا اذان مغرب از کاری که روزه را باطل می کند،خودداری وبعد از ماه رمضان آن روز را قضا نماید. وقت سحری

17-کسی که در سحر تا پایان اذان غذا بخورد،روزه اش چه حکمی دارد؟ همه مراجع :ملاک امساک برای روزه،طلوع فجر صادق است.پس اگر با شروع اذان،اطمینان به طلوع فجر پیدا کند،نباید چیزی بخورد واگر لقمه ای در دهان دارد،نباید فرو برد.اما اگر اطمینان به دخول وقت ندارد،می تواند چیزی بخورد.

پرسش18-اگر شخصی با اعتقاد به اینکه هنوز اذن صبح را نگفته اند،مشغول سحری شود.سپس متوجه گردد که اذان صبح گذشته است؛حکم روزه او چیست؟ همه مراجع(به جز بهجت)اگر بدون بررسی وتحقیق در طلوع فجر،مشغول سحری شده،روزه اش باطل است وباید قضا کند. آیة الله بهجت:اگر بدون بررسی وتحقیق در طلوع فجر،مشغول سحری شده،بنا بر احتیاط واجب روزه اش باطل است وباید قضا کند. *تبصره:فرد یاد شده با وجود اینکه روزه اش باطل شده،حق ندارد افطار کند؛بلکه باید تا شب از مفطرات امساک کند. شبهای مهتابی

پرسش19-خواندن نماز صبح،در لیالی مقمره(شبهایی که سحر مهتاب است)چگونه است؟ امام:در شبهای مهتابی برای نماز صبح،باید مدتی صبر کنند تا روشنایی طلوع فجر احراز شود. همه مراجع(به جز امام):تفاوتی بین شبهای مهتابی وغیر مهتابی نیست وملاک،یقین به طلوع فجر ودخول وقت نمازاست. وقت افطار

پرسش20-آیا شروع اذان مغرب رادیو وتلوزیون،افطار روزه جایز است؟ همه مراجع(به جز بهجت):اگر یقین دارید با اذان رادیو وتلویزیون وقت داخل شده،اشکال ندارد. آیة الله بهجت:به محض اینکه قرص خورشید در افق پنهان شود،افطار روزه جایز است؛ولی احتیاط مستحب آن است که مدتی صبر کند تا سرخی طرف مشرق از بین برودک *تبصره:طبق فتوای آیة الله بهجت افطار کردن کمی پیش از اذان رادیو وتلویزیون نیز جایز است؛زیرا اذان این رسانه مدتی(نزدیک بیست دقیقه)بعد از غروب خورشید است.

پرسش21-وقت افطار کردن روزه چه زمانی است؟ آیات عظام امام،خامنه ای،فاضل،صافی ونوری:وقت افطار روزه مغرب است.مغرب زمانی است که قرص خورشید در افق پنهان شود وبعد از مدتی سرخی طرف مشرق از بالای سر انسان بگذرد. آیة الله بهجت:وقت افطار روزه مغرب است.مغرب زمانی است که قرص خورشید در افق پنهان شود؛ولی احتیاط مستحب آن است که مدتی صبر کند تا سرخی طرف مشرق از بین برود. آیات عظام تبریزی،سیستانی،مکارم و وحید:وقت افطار روزه مغرب است.مغرب زمانی است که قرص خورشید در افق پنهان شود وبنا بر احتیاط واجب باید مدتی صبر کند تا سرخی طرف مشرق از بالای سر انسان بگذرد.

تبصره:بر اساس دیدگاه مشهور فقیهان بین غروب ومغرب تفاوت است.غروب عبارت است از پنهان شدن قرص خورشیددر افق.مغرب عبارت است از زمانی که سرخی طرف مشرق که بعد غروب خورشید پیدا می شود،از بین برود.فاصله زمانی بین غروب خورشید ومغرب به اختلاف فصل های سال تفاوت می کند؛(تقریبآبین پانزده تا بیست دقیقه می باشد).

منبع پرسش وپاسخ دانشجویی

پرسش4-پیشینه روزه به چه زمانی بر می گردد؟

شواهد فراوانی در تاریخ به چشم می خورد که روزه در میان یهو د و مسیحیت و اقوام و ملت های دیگر رایج بوده است.آنان به هنگام مواجه با غم و اندوه توبه طلب خشنودی خداوند روزه می گرفتند،تا با این کار در پیشگاه او اضهار عجز وتواضع نموده و به گناهان خود اعتراف کنند،از انجیل استفاده میشود که مسیح(ع)چهل شبانه روز،روزه داشته است.

قرآن مجید به صراحت بیان می کند؛این فریضه الهی،در امت های پیشین نیز واجب بوده است.

مراتب روزه

پرسش5-علمای اخلاق روزه را به روزه عوام،روزه خواص وروزه خواص الخواص درجه بندی کرده اند،آیا این امر دلیل دینی دارد؟

آنچه علمای اخلاق فرموده اند،بر گرفته از مجموع روایاتی است که در این زمینه وجود دارد.

امام باقر(ع)درباره روزه«عوام»می فرماید:«روزه دارهر کاری انجام دهد،برای روزه او زیانی ندارد؛اگر از چهار کار خودداری کند:خوردن،آشامیدن،آمیزش با زنان و فرورفتن در آب».

امام صادق(ع)در باره روزه «خواص»می فرماید:«هرگاه روزه دار بودی،باید گوش وچشم تو در برابرکارهای زشت نیز روزه دار باشد».

حضرت علی(ع)در باره روزه«خواص الخواص»می فرماید:«روزه قلب وخودداری از فکر گناه،برتر از روزه شکم وخودداری از خوراک است».

روزه های واجب

پرسش6-روزه های واجب کدام است؟

روزه های واجب عبارت است از:

1-روزه ماه رمضان؛

2-روزه کفاره؛

3-روزه قضا؛

4-روزه نذروعهد ویمین؛

5-روزه استیجاری؛

6-روزه روز سوم اعتکاف؛

7-روزه جایگزین قربانی در حج تمتع.

روزه های حرام

پرسش7-روزه های حرام کدام است؟

روزه های حرام(روزه هایی که نباید گرفت)،عبارت است از:

1-روزه عید قربان؛

2-روزه عید فطر؛

3-روزه ایام تشریق برای کسی که در منا است؛

4-روزه یوم الشک(روزی که نمی داند آخر شعبان است یا اول رمضان)به نیت ماه رمضان؛

5-روزه سکوت ؛

6-روزه وصال(شب را نیز تا سحر روزه بگیرد؛

7-روزه مستحبی زن در جایی که باحق شوهر منافات داشته باشد،

8-روزه مستحبی فرزند در جایی که باعث آزار واذیت پدر ومادر گردد،

9-روزه مریض وهر کس که روزه برای او ضرر دارد ،

10-روزه مسافر،به جز مواردی که استثنا شده است.

پرسش8-روزه های مستحبی کدام است؟

روزه تمام روزهای سال- غیر از روزه های حرام ومکروه-مستحب است؛ولی برای برخی از روزها،بیشتر سفارش شده که عبارت است از:

1-پنج شنبه اول وپنج شنبه آخر هر ماه،

2-چهارشنبه اول که بعد از روز دهم ماه است،

3-سیزدهم،چهاردهم وپانزدهم هر ماهف

4-تمام ماه رجب وشعبان یا بعضی از این دو ماه،

5روز عید نوروز،

6-روز بیست وپنجم وبیست ونهم ذی قعده

7 -روز اول تاروز نهم  ذی حجه،

8-عید سعید غدیر (روز هیجدهم ذی حجه)،

9-روز اول وسوم محرم،

10-میلاد مسعود پیغمبر اکرم(ص)،(روز هفدهم ربیع الاول)،

11-روز مبعث حضرت رسول اکرم(ص)،(بیست وهفتم رجب).

روزه های مکروه

پرسش9-روزه های مکروه کدام است؟

روزه های مکروه عبارت است از:

1-روزه روز عاشورا،

2-روزه روز عرفه برای کسی که او را از خواندن دعا باز دارد،

3-روزه مستحبی میهمان بدون اجازه میزبان،

4-روزه مستحبی فرزند بدون اجازه پدر ومادر.

منبع: پرسش وپاسخ های دانشجویی

فلسفه روزه

پرسش1-درباره فواید و فلسفه روزه توضیح دهید؟

روزه دارای حکمت ها وفوایدی است.مهم ترین انها عبارت است:

1-روزه روح انسان را لطیف  اراده او را قوی غریزه هایش را تعدیل می کند و به ادمی در مسیر تقوی و پرهیزگاری کمک می کند.

2-روزه برای برقراری مساوات میان فقیر و غنی است تا مردم با جشیدن طعم گرسنگی  به یاد فقیران و محرومان بیفتند و حق آنان را ادا کنند.

3-روزه آرام بخش دل ها است.

4-روزه اثر بهداشتی و درمانی زیادی دارد و باعث  تندرستی جسم می گردد.الکسی سورفورین(دانشمند روسی) روزه داری را طریق درمان بسیاری از بیماری ها،ازجمله کم خونی،ضعف روده ها،رماتیسم،نقرس،بیماری های چشم مرض قند و بیماری های کلیه و کبد می داند.

معنای رمضان

پرسش2.رمضان به چه معناست؟

رمضان در لغت از ماده «رمض»به معنای شدت گرما و تابش آفتاب بر سنگ و شن است.با توجه به اینکه ماه رمضان ماهه تحمل شداید وعطش وگرسنگی است به این عنوان نام گرفته است .این ماه نهمین ماه سال در تقویم هجری قمری ویگانه ماهی است که در قرآن آمده و یکی از نام های خداوند است از این رو در روایات تصریح شده که کلمه ماه به رمضان اضافه گردد و به هیچ وجه به تنهایی یاد نشود. ماه رمضان بر تمامی ماهها برتری دارد:زیرا تمام کتاب های مهم آسمانی (مانند تورات،انجیل،زبور،صحف و قرآن)در این ماه نازل شده است.شب قدر و شهادت حضرت علی (ع) در این ماه قرار گرفته شاید به جهت همین ویژگی ها است که این ماه برای روزه گرفتن انتخاب شده است.

معنای روزه

پرسش3-صوم(روزه)در لغت ودراصطلاح به چه معناست؟

«صوم»،(روزه)،درلغت به معنای امساک و خودداری از هر چیزاست ودر اصطلاح فقه عبارت است از؛«امساک وخودداری از مواد هشت گانه -از اذان صبح تا اذان مغرب-به قصد انجام دادن فرمان خداوند».

منبع: کتاب پرسشها وپاسخ های دانشجویی